Social Token Là Gì?

Ngoài các loại token mà chúng ta thường hay gặp như Utility token hay Security token thì còn có các loại token ra đời sau với tuổi đời non trẻ hơn. Một trong số đó là Social token (mã thông báp xã hội).

Vậy Social token là gì? Công dụng và chức năng của nó có gì đặc biệt? Hãy cùng Blackreport tìm hiểu về Social token qua bài viết sau.

1.  Social token là gì?

Social token là các mã thông báo được phát hành bởi cá nhân hoặc cộng đồng. Nó cho phép các thành viên cộng đồng cộng tác  và chia sẻ quyền sở hữu các giá trị được tạo ra cùng nhau. Social token có thể kiếm được dưới dạng phần thưởng thông qua việc đóng góp và có thể sử dụng cho các mục đích như cấp quyền truy cập vào nhóm trò chuyện hoặc bỏ phiếu cho các quyết định của cộng đồng. “Social token” là một thuật ngữ rộng bao gồm token cá nhân (được hình thành xung quanh một cá nhân), token cộng đồng (được hình thành xung quanh cộng đồng) và token của người sáng tạo (được hình thành xung quanh một người sáng tạo nội dung).

2.  Các đặc tính của social token

Liên kết với NFT

Social token cũng có thể liên kết với mã thông báo không thể thay thế (NFT), một loại token đã bùng nổ và phổ biến vào năm 2021. NFT là tài sản độc nhất được biểu thị dưới dạng mã thông báo (như một tác phẩm nghệ thuật kỹ thuật số hoặc một mảnh đất ảo). Trong khi NFT là “không thể thay thế”, thì social token là một loại mã thông báo “có thể thay thế”. Có nghĩa là mỗi token riêng lẻ có thể được trao đổi với một token khác. Ví dụ: hoá đón 1$ có thể thay thế được vì nó có thể dễ dàng giao dịch cho một hoá đơn 1$ khác.

Các cộng đồng mạnh có thể hình thành xung quanh cả NFT và social token. Ví dụ: với thể loại NFT sưu tập như CryptoPunks, Bored Ape Yacht Club và Stoner Cats, mỗi dự án có các thành viên sở hữu NFT riêng lẻ nhưng cũng là một phần của cộng đồng rộng lớn hơn. Và một cộng đồng đơn lẻ có thể sử dụng cả social token cùng với NFT. Chẳng hạn như sử dụng social token để đưa ra quyết định quản trị và NFT để thưởng cho những người đóng góp.

Kết hợp cùng DAO

Các social token cũng thường được liên kết với các tổ chức tự trị phi tập trung (DAO), là các nhóm được tổ chức để phối hợp thực hiện một nhiệm vụ thông qua bộ quy tắc được thực thi trên blockchain. Các social token có thể được sử dụng để quản lý trên một DAO như: phần thưởng cho những người ủng hộ có quyền truy cập sớm vào hàng hoá, sản phẩm hoặc có hội sở hữu độc quyền.

3. Các loại social token

Social token có thể được sử dụng để đại diện cho nhiều quyền truy cập như: quyền truy cập vào một nhóm độc quyền, quyền sở hữu một phần ngân khố cộng đồng, hoặc quyền truy cập vào quỹ thời gian của một người nào đó,… Các trường hợp sử dụng của chúng cũng có thể mở rộng, với nhiều tính năng được bổ sung theo thời gian.

Mã thông báo cá nhân

Một số thử nghiệm social token đầu tiên thuộc về mã thông báo cá nhân (personal token). Trong đó, một cá nhân với các kỹ năng chuyên môn đặc biệt sẽ mã hoá khối thời gian của họ vào mã thông báo cá nhân. Ví dụ: Reuben Bramanathan và Matthew Vernon (dApp_boi) đã mã hoá khối thời gian của họ trong một đơn vị mã thông báo và một đơn vị mã thông báo này có thể đổi được một giờ tham vấn trong lĩnh vực chuyên môn tương ứng của họ và những mã thông báo này có thể giao dịch tự do trên một thị trường mở.

Cũng có những mã thông báo cá nhân được thiết kế để hoạt động giống như Thoả thuận chia sẻ thu nhập (Income Sharing Agreements – ISAs), trong đó các cá nhân mã hoá quyền với phần trăm thu nhập trong tương lai của họ.  Alex Masmej là một trong những người đầu tiên tạo ra mã thông báo xã hội với kiểu cấu trúc này

 RAC, một nghệ sĩ thu âm từng đoạt giải Grammy cũng đã phát hành mã thông báo cá nhân, cho phép người sở hữu mã thông báo quyền truy cập vào nhóm Discord riêng tư và quyền truy cập sớm vào các phần giảm giá của các tác phẩm độc quyền. RAC token đã được phân phối miễn phí (retroactive) cho những người ủng hộ Bandcamp và Patreon cũng như những người ủng hộ đã mua các tác phẩm của RAC trước khi mã thông báo được phát hành.

Mã thông báo cộng đồng

Chúng ta cũng đã thấy sự xuất hiện của các tổ chức phi tập trung được hình thành xung quanh các cộng đồng với một sứ mệnh cụ thể. BanklessDAO là một tổ chức tự trị phi tập trung nhằm mục đíhc tạo ra các onramps thân thiện với người dùng để mọi người khám phá tài chính phi tập trung thông qua giáo dục, truyền thông và văn hoá.

Một social token phổ biến khác là Friends with Benefits (FWB), một cộng đồng của các nghệ sĩ, nhà điều hành và nhà tư tưởng Web3. Để tham gia vào FWB Discord, một người phải có số lượng FWB token tối thiểu và gửi đơn đăng ký để thể hiện cam kết đối với sự thành công của cộng đồng. FWB token cũng cung cấp quyền quản trị để điều hành việc phân bổ ngân khố cộng đồng FWB. Cộng đồng FWB cũng đã tổ chức các sự kiện trực tiếp, yêu cầu người tham gia có sở hữu FWB token mới có thể tham dự.

WHALE là một social token nổi bật được hỗ trợ bởi các NFT có giá trị cao bao gồm các tác phẩm nghệ thuật kỹ thuật số, trò chơi blockchain, bất động sản ảo,…Chủ sở hữu token có quyền truy cập vào các kênh thành viên độc quyền, NFT airdrop và các cơ hội mở rộng vòng kết nối. Cộng đồng WHALE và FWB đã quyết định liên kết với nhau bằng cách hoàn thành một đợt hoán đổi (swap) 7900 FWB lấy 4380 WHALE.

Một cộng đồng khác, Forefront, có token riêng gọi là FF, chuyên đưa thông tin và có cái nhìn tổng quan về các dự án social token lớn.

Một ví dụ về social token trong không gian công nghệ truyền thống là Điểm Cộng đồng (Community Points) của Reddit. Nó là token được xây dựng trên Ethereum, sử dụng để thưởng cho người dùng đăng nội dung chất lượng cao và có thể dùng để đổi lấy các vật phẩm độc đáo như huy hiệu thể hiện địa vị xã hội bên trong cộng đồng subreddit và có thể ảnh hưởng đến trọng số biểu quyết trong các cuộc thăm dò. Tính năng này đang được thử nghiệm trong r/CryptoCurrency (điểm được gọi là  Moons) và r/FortNiteBR (điểm được gọi là Bricks).

4.  Các công cụ hỗ trợ social token

Nhiều nhân vật có ảnh hưởng trên tất cả các lĩnh vực từ âm nhạc đến thể thao đã phát hành social token. Một số công ty đã phát triển các công cụ giúp người sáng tạo nội dung và cộng đồng dễ dàng đúc social token của riêng họ như  Coinvise, Rally, và  Roll. Các nền tảng này hỗ trợ các tính năng như phát hành social token, phân phối token cho cộng đồng và điều chỉnh các thông số cụ thể như lịch trình phát hành token.

Mirror, một nền tảng xuất bản phi tập trung, cũng cho phép các nhà văn và người sáng tạo phát hành cả NFT và social token như một phần của quỹ cộng đồng thông qua nền tảng của họ.

Những người ủng hộ quỹ cộng đồng từ tiểu thuyết của Emily Segal trên Mirror đã nhận được mã thông báo NOVEL.

Seed Club là một DAO với mục đích xây dựng, hỗ trợ và đầu tư vào các cộng đồng mã thông báo xã hội.

Một trong những công cụ đã kích hoạt làn sóng social token mới xuất hiện là Collab.Land, đã xây dựng một bot Telegram và Discord kết nối với ví Ethereum để xác minh số dư token của mỗi người dùng trước khi cho phép họ tham gia vào trò chuyện.

Các cộng đồng mã thông báo xã hội có thể sử dụng các công cụ quản trị như  Snapshot và  Tally để chủ sở hữu mã thông báo có thể bỏ phiếu cho các quyết định trong nhóm.

5.  Tương lai của social token

Có rất nhiều trường hợp sử dụng tiềm năng cho social token và trong tương lai sẽ có nhiều cá nhân cũng như cộng đồng sẽ phát hành social token của riêng họ. Quyền sở hữu chung đối với social token giữa các thành viên cộng đồng góp phần vào sự liên kết giá trị lâu dài. Đó mới chỉ là bước đầu khi thử nghiệm những cách mới để khen thưởng các thành viên cộng đồng vì sự tham gia của họ và trao quyền cho các thành viên cộng đồng thông qua quản trị. Sẽ có nhiều người hơn được thuê bởi cộng đồng social token trong các vai trò bán thời gian hoặc toàn thời gian. Điều này sẽ cung cấp một giải pháp thay thế cho các con đường sự nghiệp truyền thống. Biểu đồ xã hội có thể được tạo dựa trên các mã thông báo mà các cá nhân nắm giữ để giúp mọi người khám phá các cộng đồng mới và gặp gỡ những người khác có cùng sở thích.

Social token đang làm thay đổi quá trình gây quỹ gọi vốn. Một số cộng đồng mã thông báo xã hội như FWB và Forefront đã huy động vốn từ các VC truyền thống, nơi các nhà đầu tư phải thuyết phục cộng đồng về lý do họ nên được tham gia. Điều này giúp chuyển quyền lực từ các nhà đầu tư sang cộng đồng.